Het recht om te weten wie je vader is
Kort geleden kwam het weer uitgebreid in het nieuws: Na een jarenlange strijd heeft een groep donorkinderen eindelijk duidelijkheid of zij wel of niet afstammen van Jan Karbaat, de inmiddels overleden oud-eigenaar van een vruchtbaarheidskliniek in Barendrecht.
Er gingen lange tijd geruchten dat de spermadokter over een lange periode stiekem in de kliniek tientallen kinderen verwekt zou hebben met zijn eigen zaad. Die geruchten zijn nu dankzij DNA-onderzoek bevestigd.
Alle kinderen van Jan Karbaat
Tweeëntwintig donorkinderen hebben een rechtszaak aangespannen om het DNA-onderzoek af te dwingen. Vier van hen hebben dankzij het onderzoek de bevestiging gekregen dat zij verwekt zijn door Jan Karbaat. Zij zijn eerder al indirect aan de arts gelinkt via de KID-DNA Databank van Fiom, kenniscentrum voor afstammingsvragen. Deze DNA-databank is erop gericht om donorkinderen met elkaar en met hun anonieme donor te matchen.
Bij deze databank hadden eerder maar liefst 49 kinderen een dna-match met een wettig kind van Karbaat, die wel mee wilde werken aan het onderzoek. Dankzij de dna-matches van halfbroers en -zussen weten de andere kinderen, die geen deel hadden genomen aan de rechtszaak, ook dat de spermadokter hun verwekker is.
Mogelijk veel meer kinderen verwekt door Karbaat
Het is niet toegestaan om met het zaad van één donor meer dan 25 kinderen te verwekken. Jan Karbaat heeft dit aantal al ruim overschreden, maar mogelijk heeft hij nog veel meer kinderen verwekt, vermoeden Defence for Children en de Stichting Donorkind. Toen de vruchtbaarheidskliniek van de arts sloot is de voorraad sperma van Karbaat namelijk verspreid over meerdere klinieken. Ook hebben niet alle kinderen die zijn verwekt bij de kliniek in Barendrecht zich gemeld. Zij zouden dus ook van Karbaat kunnen afstammen.
Recht om te weten wie je biologische vader is
Sinds 2004 is anoniem donorschap in Nederland verboden, wegens het recht om te weten van wie je afstamt. Niet weten van wie je afstamt heeft namelijk een behoorlijke impact op je leven, door het ontbreken van een deel van je identiteit. Veel kinderen van anonieme donoren en adoptiekinderen willen dus ook op zoek gaan naar hun biologische ouders om te ontdekken hoe ze aan bepaalde interesses, karaktertrekken, uiterlijke kenmerken of erfelijke aandoeningen komen.
Zelf een vaderschapstest doen
Is er onduidelijkheid in de familie over afstamming, dan kun je tegenwoordig zelf vrij eenvoudig een vaderschapstest of een andere verwantschapstest doen. Deze bestel je online, waarna je de testkit in een neutrale envelop krijgt thuisgestuurd. Het afnemen van een beetje wangslijm is voldoende. Dat stuur je op naar het laboratorium, en een aantal dagen later krijg je de resultaten via de post of per e-mail toegestuurd.
Vaderschapstest via huisarts voor rechtsgeldigheid
Als je wilt dat de test juridisch geldig is, om bijvoorbeeld te gebruiken in een rechtszaak over de voogdij of alimentatie, kun je een vaderschapstest via de huisarts doen. Een rechtsgeldige vaderschapstest moet namelijk altijd worden afgenomen door een onafhankelijke en professionele derde persoon. Meestal is dat de huisarts of een verpleegkundige. De huisarts controleert de identiteit van de geteste personen en verzegelt na afname het retour pakket. Vier werkdagen nadat het laboratorium de DNA-monsters heeft ontvangen krijg je de uitslag thuisgestuurd. Zo heb je snel duidelijkheid over afstamming en worden een hoop vragen en onduidelijkheid bij jezelf en/of bij je familie weggenomen.
