Omgaan met epilepsie in de gehandicaptenzorg
Epilepsie is een aandoening die vaak voorkomt onder cliënten in de gehandicaptenzorg. Toch is het lang niet altijd eenvoudig te herkennen, laat staan goed mee om te gaan. Medewerkers de gehandicaptenzorg hebben dan ook baat bij het volgen van trainingen over epilepsie, zodat ze snel en adequaat kunnen handelen bij een aanval.
In dit artikel leggen we uit wat epilepsie is, hoe je het herkent, en waarom scholing een must is in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking.
Wat is epilepsie?
Epilepsie is een hersenaandoening waarbij iemand tijdelijk last heeft van verstoringen in de hersenactiviteit. Deze verstoringen kunnen leiden tot aanvallen (ook wel ‘insulten’) die zich op verschillende manieren kunnen uiten. Denk aan schokken, spiersamentrekkingen, bewustzijnsverlies of juist subtiele gedragsveranderingen.
De oorzaak van epilepsie verschilt per persoon: soms is het aangeboren, soms ontstaat het door hersenletsel, een infectie of een zuurstoftekort bij de geboorte. Epilepsie komt relatief vaak voor bij mensen met een verstandelijke beperking, mede omdat hersenafwijkingen of -beschadigingen daar vaker een rol spelen.
Hoe herken je epilepsie?
Epilepsie is niet altijd even zichtbaar. Veel mensen denken bij een epileptische aanval aan een persoon die op de grond valt en heftig schokt. Maar er zijn ook andere vormen, zoals:
- Absences: korte momenten van afwezigheid waarin de persoon staart en niet reageert.
- Myoclonieën: korte spierschokken, bijvoorbeeld in de armen of benen.
- Focale aanvallen: plaatselijke verschijnselen, zoals trillen in één lichaamsdeel of vreemde gewaarwordingen.
- Gedragsveranderingen: plotselinge angst, verwarring, spraakproblemen of onbegrepen gedrag.
Bij cliënten met een verstandelijke beperking is het extra lastig, omdat zij hun ervaringen niet altijd goed kunnen verwoorden. Daarom is observeren en signaleren een must. Ook subtiele veranderingen in gedrag of alertheid kunnen wijzen op epileptische activiteit.
Epilepsie in de gehandicaptenzorg
In de gehandicaptenzorg komt epilepsie relatief vaak voor. Het vraagt om specifieke aandacht en kennis binnen teams. Cliënten kunnen meerdere soorten aanvallen hebben, en sommige mensen reageren anders dan verwacht op medicatie.
Voor zorgprofessionals betekent dit:
- Weten wat je moet doen bij een aanval
- Kennis hebben van het zorgplan en het signaleringsplan van de cliënt
- Samenwerken met artsen en gedragsdeskundigen
- Goede verslaglegging voor monitoring en medicatiebeleid
Zonder training en ervaring kan epilepsie veel onzekerheid oproepen. Niet alleen bij de cliënt, maar ook bij begeleiders.
Het belang van training voor zorgprofessionals
Een goed getraind team kan het verschil maken. Training op het gebied van epilepsie geeft zorgmedewerkers:
- Inzicht in de verschillende soorten aanvallen
- Praktische handvatten om veilig te handelen
- Zelfvertrouwen om kalm te blijven en juist te reageren
- Kennis om risico’s te verkleinen (bijv. bij verslikking of nachtelijke aanvallen)
- Mogelijkheid om signalen vroegtijdig te herkennen
Bovendien draagt scholing bij aan een betere kwaliteit van leven voor de cliënt.
Waar kun je trainingen volgen voor omgaan met epilepsie?
Er zijn diverse trainingsbureaus waar je een epilepsie training kunt volgen, een voorbeeld is zorgbemiddelingsbureau PRTD.
Wil je meer weten over scholing rondom epilepsie in de gehandicaptenzorg? Of ben je op zoek naar een training voor jouw team? Neem contact op met een erkende opleider of epilepsie-expertisecentrum en informeer naar de mogelijkheden.
